Mari Andriessen
(Haarlem, 1897 – Haarlem, 1979)
Andriessen groeide op in een muzikale en kunstzinnige omgeving en was als klein jongetje al geïnteresseerd in middeleeuwse kunst en cultuur. Op jonge leeftijd ging hij naar het atelier van Jan Bronner, een vriend van zijn broer, waar hij zijn eerste beeldhouwlessen kreeg. Hij bezocht de School voor Kunstnijverheid (1912-1916) in zijn geboorteplaats, waar Oswald Wenckebach een van zijn medeleerlingen was. Hij deed in 1915 tevergeefs toelatingsexamen voor de Rijksakademie in Amsterdam, maar werd twee jaar later wel aangenomen. Hij verbleef daar, met enige onderbrekingen, tot 1923 waarna hij nog korte tijd onderwijs aan de Academie van Beeldende Kunsten in München kreeg.
Zijn eerste opdrachten kreeg hij, ook vanwege zijn katholieke afkomst, voornamelijk vanuit kerkelijke kring. In de gestileerde gevelstenen en beelden met Bijbelse onderwerpen uit zijn beginperiode zijn de invloed van middeleeuwse kunst en de lessen van Bronner duidelijk zichtbaar. Tot zijn vroegste werken behoren drie houten heiligenbeelden voor de Sint Antonius van Paduakerk te Aerdenhout uit 1924.
In zijn latere monumentale werk staat de moderne mens centraal, niet gebonden aan een architectonische context, maar op een voetstuk vrij in de ruimte. Een beeld moet duidelijk, helder en overzichtelijk zijn was zijn motto. Hij werd daarnaast beïnvloed door buitenlandse realisten als Constantin Meunier, Auguste Rodin, Aristide Maillol en Charles Despiau.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Andriessen de meest gevraagde kunstenaar voor oorlogs- en verzetsmonumenten. De Dokwerker in Amsterdam is hiervan zonder twijfel het meest bekende voorbeeld.
Kenmerkend voor zijn werk zijn de krachtige compositie, de heldere opbouw in volumen en de vereenvoudiging van het detail. De nadruk ligt op de grote vorm. De boodschap, vaak dramatisch ingetogen, is voor iedereen duidelijk.
Andriessen is altijd trouw gebleven aan de figuratieve abstractie in de lijn van Bronner.
Samen met onder meer Wessel Couzijn en Nic Jonk was hij ook oprichter van, en begeleider bij, Ateliers ’63, een postacademische kunstopleiding in Haarlem.
De Dokwerker (1950-1952)
Brons 260 cm
In het verzetsmonument De Dokwerker is de afgebeelde man het symbool van het verzet. Andriessen heeft een indrukwekkende gestalte van een havenarbeider weergegeven in een onverzettelijke houding. De vormgeving is eenvoudig, de emotie naar binnen gekeerd maar zeer duidelijk voelbaar. Andriessen is in staat om in een vrijstaand beeld een heel verhaal te vertellen. Dit beeld vertolkt doeltreffend de herinnering aan de staking van 25 februari 1941, toen Amsterdammers vrij massaal hun werk neerlegden uit protest tegen de nazi-onderdrukking van hun joodse stadgenoten. Met dit beeld liet Andriessen zien, als geen ander in staat te zijn om algemeen levende gevoelens met betrekking tot het oorlogsleed op monumentale wijze te verbeelden.
